Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ một chút về cái lần tôi ngồi hướng dẫn viết bài văn tả cái bàn học ở nhà cho đứa cháu lớp 4. Chuyện cũng không có gì phức tạp lắm đâu, chủ yếu là mình tỉ mẩn một tí thôi.
Đầu tiên ấy mà, tôi bảo cháu nó cứ ngồi vào bàn học của nó đi đã. Phải ngồi đúng cái chỗ mình hay ngồi, thì mới có cảm xúc thật được. Xong rồi tôi mới hỏi nó: “Nào, bây giờ con nhìn cái bàn của con xem, con thấy cái gì đầu tiên?”. Mình phải gợi ý từ cái tổng thể trước.
Bắt đầu từ việc quan sát
Thế là hai chú cháu bắt đầu nghía. Tôi bảo nó:
- Nhìn xem bàn làm bằng gì? Gỗ hay nhựa? Màu gì? Nâu hay trắng?
- Nó hình gì? Chữ nhật hay vuông? To hay nhỏ so với góc phòng?
- Sờ thử xem mặt bàn nó nhẵn hay sần sùi?
Cứ hỏi mấy cái đơn giản vậy thôi, để cháu nó hình dung ra cái khung của cái bàn đã. Ghi lại mấy ý chính đó vào giấy nháp.
Đi vào chi tiết cụ thể
Xong cái phần khung sườn rồi thì mới tới mấy thứ linh tinh trên bàn. Cái này mới nhiều chuyện để nói này.
Tôi lại hỏi tiếp:
- Trên mặt bàn có những gì? Kể hết ra xem nào. Sách vở hả? Hộp bút? Đèn học? Có cái gì đặc biệt không, ví dụ như ảnh gia đình hay đồ chơi gì không?
- Mấy thứ đó xếp gọn gàng hay hơi bừa bộn một tí? (Cái này tả thật thôi, không cần phải tô vẽ làm gì cả).
- Cái đèn học thì sao? Nó màu gì, kiểu dáng thế nào? Ánh sáng của nó ra sao?
- Hộp bút thì có những gì bên trong? Bút chì, bút mực, thước kẻ…?
- Bàn có ngăn kéo không? Nếu có thì trong ngăn kéo chứa gì? Bí mật gì trong đó không? (Cười)
Mình cứ gợi ý từ từ, để cháu nó nhớ lại và liệt kê ra. Càng chi tiết càng tốt, bài văn nó mới sinh động.
Sắp xếp lại và viết thành bài
Sau khi có một đống chi tiết rồi, tôi bảo cháu nó sắp xếp lại các ý. Thường thì tôi hay gợi ý là:
- Mở bài: Giới thiệu chung về cái bàn (có từ bao giờ, ai mua cho, đặt ở đâu).
- Thân bài: Tả bao quát (hình dáng, màu sắc, chất liệu) rồi tả chi tiết từng bộ phận, những đồ vật trên bàn, công dụng của cái bàn (học bài, đọc sách…). Chỗ này lồng cảm xúc vào, ví dụ như mình thích cái bàn này thế nào.
- Kết bài: Nêu tình cảm của mình với cái bàn, hứa sẽ giữ gìn nó cẩn thận.
Rồi cứ thế là bắt đầu viết nháp thôi. Tôi bảo cháu nó cứ viết tự nhiên, nghĩ gì viết nấy, không cần quá trau chuốt câu chữ vội. Viết xong một lượt rồi hai chú cháu cùng đọc lại, xem có chỗ nào lủng củng không, có cần thêm thắt gì không.
Ví dụ có câu nào nó viết hơi ngang thì mình sửa lại cho nó mượt hơn một tí, nhưng vẫn giữ cái giọng văn trẻ con của nó. Thêm vào mấy từ chỉ cảm xúc như “thân thương”, “gắn bó”, “yêu quý”…
Hoàn thành
Cứ chỉnh sửa một lúc là cũng xong bài văn tả cái bàn học thôi. Quan trọng là mình hướng dẫn con trẻ quan sát kỹ, ghi nhớ chi tiết và diễn đạt lại một cách chân thật. Ngồi làm cùng nó cũng vui phết, nhớ lại hồi xưa mình cũng ngồi cặm cụi tả đồ vật như thế.
Đấy, quy trình của tôi nó chỉ đơn giản vậy thôi. Chia sẻ để mọi người tham khảo nhé!
